Program profilaktyczny dla dzieci pięcio - i sześcioletnich
„Dziecko w świecie wirtualnym – korzyści i zagrożenia”
Wstęp
Zadaniem przedszkola jest zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, jak i również przygotowanie dziecka do nauki w szkole.
Przedszkole poza edukacją i wychowaniem dzieci, powinno także prowadzić działania profilaktyczne, tzn. zapewniające dzieciom zdrowie i bezpieczeństwo w każdym podejmowanym działaniu. Wiek przedszkolny to specyficzny okres w życiu dziecka, mający istotny wpływ na zmiany zachodzące w jego indywidualnym rozwoju. Natomiast owa profilaktyka w przedszkolu ma zapobiegać wszelkim niepożądanym zjawiskom w tymże rozwoju. Działaniem profilaktycznym będzie zatem każde pozytywne oddziaływanie pedagogiczne, utrwalające wartościowe cechy, a zapobiegające powstawaniu tych niepożądanych.
Niniejszy program profilaktyczny przedszkola ma za zadanie uświadomić dzieci w wieku przedszkolnym o istniejących korzyściach i zagrożeniach pochodzących ze świata wirtualnego. Celem programu jest kształtowanie pozytywnych postaw i bezpiecznych zachowań dzieci. Ponadto realizacja programu ma wyposażyć dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące bezpiecznego korzystania z internetu.
- Założenia programu
Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji programu jest znajomość psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz świadomość znaczenia systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się właściwych i trwałych postaw. Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje słaba spostrzegawczość, rozproszona i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowo-skutkowego, słaba orientacja przestrzenno-czasowa, skłonność do ryzykownych, nieprzemyślanych, żywiołowych decyzji. Mała sprawność w wyobrażaniu sobie możliwych skutków podejmowanych działań w połączeniu z niewielkim doświadczeniem życiowym i wąskim zasobem wypróbowanych technik radzenia sobie z różnego rodzaju problemami, stawia dzieci w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia znacznie częściej niż osoby dorosłe. Wszystkie te cechy wskazują na kierunek oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych, na konieczność wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, sprawności i nawyków niezbędnych w przygotowaniu do dalszego życia. Zadaniem przedszkola jest ukształtowanie takich postaw, aby dzieci wiedziały, jak unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa. Program profilaktyczny jest dostosowany do potrzeb rozwojowych wychowanków.
- Cele główne programu
- Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w poznawczym obszarze jego rozwoju.
- Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.
- Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole.
- Wdrożenie dzieci do stosowania zasad bezpieczeństwa
Cele szczegółowe programu:
- podejmowanie samodzielnej aktywności poznawczej poprzez korzystanie z nowoczesnych technologii
- poznanie korzyści wypływających ze świata wirtualnego Uświadomienie dziecka o zagrożeniach związanych z dostępem do sieci internet.
Poznanie i rozumienie zagrożeń dla zdrowia wynikającymi z nadmiernego wystawiania się na działanie pola elektromagnetycznego emitowanego przez ekrany TV i komputerowe
DZIECKO:
- zna korzyści związane z korzystaniem z sieci internet
- zna zagrożenia związane z korzystaniem z dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel – oszust)
- korzysta z internetu tylko za zgodą rodziców/osób dorosłych
- nie traktuje komputera jako towarzysza zabaw
- zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny, to świat iluzji (rozróżnienie rzeczywistości od świata wirtualnego –nierzeczywistego),
- dostrzega także pozytywny wpływ świata wirtualnego (np. rozwój myślenia, kojarzenia, wyobraźni, pogłębienie wiedzy, wzmocnienie poczucia własnej wartości, itp.)
III. Adresaci programu:
- dzieci 5,6 – letnie uczęszczające do przedszkola
- nauczyciele zatrudnieni w placówce
- rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola
- inne osoby związane z placówką
IV. Efekty wdrażania programu:
- Wspólne podejmowanie z rodzicami dzieci decyzji dotyczących niektórych aspektów życia przedszkolnego.
- Modyfikowanie niepożądanych lub nieodpowiednich zachowań dzieci.
- Umiejętne rozwiązywanie przez dzieci problemów i konfliktów.
- Zbudowanie klimatu zaufania między nauczycielem - rodzicem - dzieckiem mającym problemy.
- V. Metody i formy realizacji programu:
A. Metody:
- podające (pogadanka, opowiadanie, historyjka obrazkowa, anegdota i inne)
- problemowe (konwersacje, metody aktywizujące typu inscenizacja, drama, gry dydaktyczne, dyskusja, burza mózgów i in.)
- praktyczne ( ćwiczenia i działania oparte na konkrecie, pokaz, symulacja, spotkania, wycieczki on-line)
- eksponujące (np. film, ekspozycja i inne)
- programowane (z użyciem np. komputera i projektora)
- B. Formy:
- indywidualne
- zespołowe
- grupowe (jednolite / zróżnicowane)
Zalety i wady korzystania z Internetu:
- Komputer umożliwia dostęp do olbrzymich zasobów informacji. Dzięki temu mogą być wykorzystane intuicyjne zdolności dzieci do chłonięcia olbrzymich ilości informacji (korzystanie z encyklopedii multimedialnych, Internetu).
- Komputer zapewnia interakcyjność, czyli wzajemny dialog. Korzystając z programu komputerowego dziecko, nie jest biernym obserwatorem, jak podczas np. VI. Z telewizji. Komputer rozwija zainteresowania i samodzielność, dostarcza rozrywki i relaksuje. Rozumienie, jak pracuje komputer, umiejętność pracy z różnymi programami to również talent, którym może zabłysnąć.
- Jakie korzyści dla rozwoju dziecka przynosi prawidłowo stosowany komputer? Komputer ułatwia naukę. Wiele programów uczy bawiąc. Umożliwia dzieciom kształcenie konkretnych umiejętności np. czytanie, liczenie bądź wspomagając rozwój myślenia.
- Komputer stanowi nieocenioną pomoc dla dzieci niepełnosprawnych fizycznie, czy nie nadążających w rozwoju intelektualnym za rówieśnikami. Istnieją programy wspomagające rozwój mowy i uatrakcyjniające żmudne ćwiczenia logopedyczne, czy zawierające ćwiczenia dla dyslektyków.
- Gdy dziecko wkracza w wirtualny świat, pamiętajmy o kilku podstawowych faktach: Zalety Internetu znacznie przeważają jego wady. Ciekawość dziecka jest rzeczą naturalną. Anonimowość w Sieci jest tylko pozorna. Internet jest dobry, źli bywają jedynie ludzie, którzy go używają.
- Szok informacyjny - napływ informacji jest zbyt szybki, mózg traci możliwość racjonalnej selekcji wiadomości na sensowne i nic nie warte. Brak innowacyjności, kopiowanie pomysłów, ograniczenie wyobraźni. Bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny. Zubożenie języka, słaba umiejętność wypowiadania się, ograniczenie zdolności wyrażania swoich uczuć przez mowę. Słaba koncentracja uwagi.
- CO MOŻEMY ZROBIĆ? Nauczyć dzieci korzystać z komputera jako narzędzia. Przekazać im właściwe odniesienie do maszyny, gdyż inaczej zuboży się ich psychikę i nie rozwinie ich możliwości intelektualnych! Pomóc młodym ludziom, aby: - nie utonęli w potopie informacji, - umieli korzystać z informacji, - umieli się bronić przed komputerowo-sieciową manipulacją, Rozwijać ich intelekt, aby świadomie umieli wybierać.
- SPOSOBY OCHRONY DZIECKA:
1. Komputer powinien stać we wspólnym miejscu w domu.
2. Należy pokazać dziecku wartościowe i bezpieczne strony.
3. Nie bójmy się Internetu.
4. Rozmawiajmy ze swoim dzieckiem o Internecie.
5. Ustalajmy zasady i egzekwujmy je.
6. Budujmy dobre relacje ze swoim dzieckiem.
7. Zgłaszajmy nielegalne i szkodliwe treści.
8. Nie traktujmy komputera i Internetu jak niańki dla naszego dziecka!
9. Wesprzyjmy się programem filtrującym treści internetowe.
VI. Zadania do realizacji:
-
- Zamieszczanie na stronie internetowej przedszkola linków do matematycznych gier edukacyjnych ze strony eduzabawy.com – 1 raz w miesiącu
- Zorganizowanie Dnia Bezpiecznego Internetu - w poszczególnych grupach wg pomysłu nauczyciela.
- Zabawy z kodowaniem.
- Prezentacja dla dzieci pt. "Internet - dobry czy zły?"/ prezentacja bajki "Necio.pl"
- Wystawa – Internet to nie tylko zabawa.
- Wykorzystanie zasobów internetowych w czasie pobytu dzieci w przedszkolu np. "Mini disco" - tańce przy muzyce, oglądanie spektaklu teatralnego on - line itp.
VII. Ewaluacja:
Skuteczność oddziaływania na świadomość, umiejętności dzieci w zakresie
przestrzegania zasad bezpieczeństwa, zdrowego stylu życia wymaga poddawania jej działaniom ewaluacyjnym. Odpowiedzi na temat efektywności założeń programu będzie można uzyskać przede wszystkim poprzez:
- rozmowy z dziećmi i rodzicami
- prace dzieci
- ankiety załączone do programu.
LITERATURA:
Co ogłupia nasze dzieci? : nowe media jako wyzwanie dla rodziców / Jürgen Holtkamp ; tł. Laura Mohort-Kopaczyńska. - Kraków : Wydawnictwo Salwator, cop. 2011
Blaski i mroki Netu / Maria Halińska // Psychologia w Szkole. - 2013, nr 3, s. 12-17
Czy internet jest bezpieczny dla dziecka ? / Agata Grabowska // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2010, nr 1, s.38-43
Dziecko w Internecie: zagrożenia / Anna Kałuba-Korczak // Wychowanie w Przedszkolu. - 2017, nr 5, s. 4-7
Gry online : korzyści i zagrożenia / Aleksandra Małyska // Remedium. - 2012, nr 7-8, s. 3 (wkł.)
Internet - korzyści i zagrożenia / Ewa Gałązka // Częstochowski Biuletyn Oświatowy. - 2008, nr 4, s. 62-64
Media w edukacji i wychowaniu / Sylwia Płusa // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2017, nr 5, s. 37-45
Pułapki przyjemnej iluzji... / Izabela Wożyńska-Więch // Charaktery. - 2011, nr 12, s. 82-84
Wirtualny świat - korzyści i zagrożenia rozwoju dziecka / Elżbieta Napora // Częstochowski Biuletyn Oświatowy. -2016, nr 2, s. 85-89
Z myślą o najmłodszych internautach / Bożena Boryczka // Biblioteka Centrum Informacji. - 2013, nr 2, s. 11-12
Internet jako nowe dobro wspólne / Justyna Hofmokl. - Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, cop. 2009
Gry komputerowe - czy należy się ich obawiać? / Krystyna Żuchelkowska // Wychowanie na co Dzień. - 2010, nr 6, s. 24-29
Internet to nie tylko zabawa / Łukasz Wojtasik ; rozm. przepr. Maciej Kułak. // Głos Nauczycielski. - 2009, nr 43, s.
Kompetencje informacyjne najmłodszych / Jacek Wojciechowski. // Poradnik Bibliotekarza. - 2013, nr 6, s. 4-8
Przedszkolak w sieci / Aleksandra Małyska [et al.] // Wychowanie w Przedszkolu. - 2011, nr 10, s. 24-30
Sześciolatek w wirtualnym świecie gier komputerowych / Agata Jacewicz. // Edukacja. - 2007, nr 4, s. 68-75
Mgr Sylwia Kupis
Mgr Małgorzata Papierniak
Mgr Anna Patynowska
Mgr Joanna Złomek
- 1188 widoków